Doğu Anadolu’da Kaya Resimlerinin Türk Tarihi Açısından Önemi
 |
| Van Yedi Salkım Köyü Kızların Mağarası |
Van Yedi Salkım Köyü Kızların Mağarasında Ön Türk Damgaları
Yedi Salkım kaya resimleri Van İli’nin 76 km güneydoğusunda bulunan, Yedi Salkım Köyü’nün batısında uzun bir kanyonun içinde yer alan mağaralarda bulunmaktadır. Kanyonun batısını yayvan bir şekilde uzanan Başet Dağı kapatmaktadır. Başet Dağı (3684 m) üzerinde bulunan yatır, yöre halkı tarafından kutsal kabul edilmekte ve ziyaret edilmektedir. Bölgenin coğrafi konumu hayvancılık ve avcılık için elverişlidir. Kaya resimlerinin keşfi 1971 yılında O. Belli tarafından yapılmıştır.
Kalyonun kuzey ve güney yamaçları üzerinde yer alan 50-60 mağaradan yalnızca dört tanesinde boyalı duvar resimleri bulunmaktadır. Resimli mağaraların yerden yüksekliği 20 m ile 78 m Arasında değişmektedir. Resimli Mağraların üçünde resimler hem sayı yönünden az hem de doğa koşullarından dolayı büyük ölçüde silinmiştir. Bu üç mağranın duvarlarına kırmızı boya ile dağ keçisi resimleri yapı lmıştır. Diğer mağara resimleri ise hem renk hem de konu olarak diğerlerinden ayrılmaktadır.
Bu mağara duvarlarındaki dans eden tanrıça figürlerinden dolayı, halk burayı “Kızların Mağarası” olarak adlandırılmıştır. Bu mağara, yan yana iki ayrı mağaradan oluşmaktadır. Birincisinde 30-35 adet olan resimlerin tümü kırmızı bir boya ile yapılmıştır. Resimlerden 10 tanesi kar ve yağmur suları ile doğal koşulların etkisiyle aşınarak silindiğinden ne oldukları kesin olarak belli olmamaktadır. Belirgin olarak görülen resimler stilize edilmiş insan figürleri, avda uygulanan tuzak sahneleri, kalçaları abartılarak yapılan tanrıça figürleri, geyik üzerinde ayakta duran insan figürü, çok sayıda erkek yaban keçisi ve geyikten oluşmaktadır. İkinci mağarada altmışa yakın resim yapılmıştır. Mağarada 4 insan resmi yapılmış ve bu resimler dansçılar panosu olarak adlandırılmıştır. Mağaranın güneybatı duvarı üzerine yapılan resimler ise büyük pano olarak adlandırılan alanda; insan figürleri, kolları yukarıya kalkık kalça ve bacakları abartılarak gösterilen çok sayıda ana tanrıça figürleri, hayvan üzerinde duran ve yine kalçaları abartılarak gösterilen ana tanrıça figürü, avda uygulanan tuzak sahnesi,yaban erkek keçileri, güneş motifleri ve türleri anlaşılamayan çeşitli hayvan resimleri betimlenmiştir. Kızlar mağarasındaki resimler herhangi bir düzen içerisinde yapılmamıştır. Mağara resimlerinin büyüsel amaçla yapıldığı ifade edilmiştir.O. Belli, Kızlar Mağarası’nda ki resimleri kronolojik olarak günümüzden 10.000-7.000 yılları arasında yapılmış olduğunu belirtmektedir.
Kalyonun kuzey ve güney yamaçları üzerinde yer alan 50-60 mağaradan yalnızca dört tanesinde boyalı duvar resimleri bulunmaktadır. Resimli mağaraların yerden yüksekliği 20 m ile 78 m Arasında değişmektedir. Resimli Mağraların üçünde resimler hem sayı yönünden az hem de doğa koşullarından dolayı büyük ölçüde silinmiştir. Bu üç mağranın duvarlarına kırmızı boya ile dağ keçisi resimleri yapı lmıştır. Diğer mağara resimleri ise hem renk hem de konu olarak diğerlerinden ayrılmaktadır.
 |
| Bu mağara duvarlarındaki dans eden tanrıça figürlerinden dolayı, halk burayı “Kızların Mağarası” olarak adlandırılmıştır. |
Bu mağara duvarlarındaki dans eden tanrıça figürlerinden dolayı, halk burayı “Kızların Mağarası” olarak adlandırılmıştır. Bu mağara, yan yana iki ayrı mağaradan oluşmaktadır. Birincisinde 30-35 adet olan resimlerin tümü kırmızı bir boya ile yapılmıştır. Resimlerden 10 tanesi kar ve yağmur suları ile doğal koşulların etkisiyle aşınarak silindiğinden ne oldukları kesin olarak belli olmamaktadır. Belirgin olarak görülen resimler stilize edilmiş insan figürleri, avda uygulanan tuzak sahneleri, kalçaları abartılarak yapılan tanrıça figürleri, geyik üzerinde ayakta duran insan figürü, çok sayıda erkek yaban keçisi ve geyikten oluşmaktadır. İkinci mağarada altmışa yakın resim yapılmıştır. Mağarada 4 insan resmi yapılmış ve bu resimler dansçılar panosu olarak adlandırılmıştır. Mağaranın güneybatı duvarı üzerine yapılan resimler ise büyük pano olarak adlandırılan alanda; insan figürleri, kolları yukarıya kalkık kalça ve bacakları abartılarak gösterilen çok sayıda ana tanrıça figürleri, hayvan üzerinde duran ve yine kalçaları abartılarak gösterilen ana tanrıça figürü, avda uygulanan tuzak sahnesi,yaban erkek keçileri, güneş motifleri ve türleri anlaşılamayan çeşitli hayvan resimleri betimlenmiştir. Kızlar mağarasındaki resimler herhangi bir düzen içerisinde yapılmamıştır. Mağara resimlerinin büyüsel amaçla yapıldığı ifade edilmiştir.O. Belli, Kızlar Mağarası’nda ki resimleri kronolojik olarak günümüzden 10.000-7.000 yılları arasında yapılmış olduğunu belirtmektedir.
Doç. Dr. Alpaslan Ceylan'ın
"Doğu Anadolu’da Kaya Resimlerinin Türk Tarihi Açısından Önemi" makalesinden
Yorum Bırakmak İster misiniz?