KRALLAR VE SIKKELERI V. Ariarathes KIMDIR
IV. Ariarathes'in ölümü üzerine tahta Mithridates geçti ve adını V. Ariarathes olarak değiştirdi. V. Ariarathes hem Eusebes (saygılı) hem de Phlbpatoros (babasını seven) lakaplarını kullandı. Makedonia kralı Perseus'un dul karısı ve Syria kralı Demetrios Soter'in kızı Laodike'yle evlilik önerilerini geri çevirdi.
Demetrios, IV. Ariarathes'in evlatlığı (aynı zamanda V. Ariarathes'in üvey kardeşi) Orophernes'in tahtta hak iddiasını destekleyerek onun Kappadokia'nın başına geçmesini sağlamış (MÖ 161), Ariarathes'i de Roma'ya kaçmaya zorlamıştı. Roma Senatosu, Kappadokia'nın iki kardeş arasında bölüşülmesini önermişse de, çok geçmeden, V. Ariarathes, kuzeni Bergama kralı II. Attalos'un yardımıyla tahtını yeniden ele geçirmiş ve Kappadokia'yı refaha ulaştırmıştır. V. Ariarathes, Yunan kültürü ile yetişmiş, iyi eğitimli bir kişiydi. Aynı zamanda filozof Kameades'in öğrencisi olan Ariarathes, Atina vatandaşlığına da geçmiş, Hellenizmin ve hellenistik kurumların kendi ülkesinde kök salması için çalışmıştır. Onun zamanında Kharondas yasalarının Mazaka'da uygulanması için bir anayasa heyeti oluşturulmuştu. Bu yasalar, Kappadokialı çocukların eğitimi, öksüzlerin bakımı ve ailenin korunmasıyla ilgiliydi. Ancak tüm çabalarına karşın Kappadokia "hellenize" olamamış, yerel adetler ve köy ekonomisi varolmaya devam etmiş, Yunan dili, yerel dil ve lehçeler karşısında zayıf kalmıştır. Philost-ratos (MS III. yüzyıl), Kappadokialılar'ın Yunanca'yı kötü konuştuklarını yazmaktadır.
Strabon [xıı.2.8], V. Ariarathes'in, Mazaka'ya 40 stadia mesafede bulunan Melas'ın (Karasu) dar bir geçitle Halys'e (Kızılırmak) bağlandığı yerde bir baraj inşa ettirdiğinden söz eder. Ancak bir süre sonra, barajın çökmesi sonucunda Kappadokia ve Galatia toprakları sular altında kalmış, zarar gören halk, Roma'nın arabulucuğuyla kraldan 300 talent tutarında tazminat almıştır.
V. Ariarathes, birkaç kent de kurmuştur: Eusebeia adlı iki kent, Nyssa ve Anisa. Gerçekte iki Eusebeia'dan biri Mazaka idi. Adı, "Argaios Dağı yanındaki Eusebeia" olarak değiştirilmişti. Diğer Eusebeia ise, gerçekte Tyana idi. Bu kentin adı da "Toros Dağı yanındaki Eusebeia" olarak değiştirilmişti. Mazaka'nın kuzeydoğusundaki Anisa'nın adı, MÖ II. yüzyıl sonlarına tarihlenen bir yazıtta geçmektedir. Anisalılar kendilerini bir politeuma olarak tanımlamaktaydılar. Bu, onların kendi kendini yöneten bir toplum olduğuna, ancak Anisa'nın tam bir kent olmaktan uzak bulunduğuna işaret eder. Yine de gelişmiş bir anayasaları vardı. En büyük yönetsel görevli demiurgos idi. Roma'yla iyi ilişkiler içinde olan V. Ariarathes, MÖ 160 yılı başında Roma'ya altın bir taç göndermiş, buna karşılık Roma Senatosu da kendisine kılıç ve fildişi koltuk hediye etmişti. Bergama Krallığı'nın Roma'ya vasiyetle geçişi sonrasında yaşanan Aristonikos isyanı'nın bastırılmasında Roma'nın yanında yer alan V. Ariarathes, bu savaş sırasında ölmüştü (MÖ 130). Ölümünden sonra, bağlılığının ödülü olarak Lykaonia ile Bergama egemenliğinde olan Kilikia'nın bir bölümü, Kappadokia Krallığı'na verilmişti. Ancak bu bölgelerin Kappadokia'ya katılmalarıyla ilgili kesin bilgilere sahip değiliz.
V. Ariarathes'in kendi adını taşıyan tetradrahmileri ile drahmileri vardır. Tetradrahmilerinin birinin üstünde yer alan BAlIAEGZAPIAPAeOY APIAPAGOT $1AOITATOPOZ (Ariarathes'in oğlu kral Ariarathes Philopatoros'un [sikkesi]) yazısı, babasının yasal ve gerçek mirasçısı olduğunu vurgulamak için konulmuş olmalıdır. Çünkü o sıralarda babasının üvey oğlu Orophemes'in tahtta hak iddiasının geçersiz olduğu imajının yaratılmasını arzuluyordu. Gümüş tetradrah-milerinin ve drahmilerinin ön yüzünde V. Ariarathes'in portresi, arka yüzünde bir elinde Nike, öbür elinde mızrak ve kalkan tutan ayakta Athena resmedilmiştir. Yukarıda belirttiğimiz gibi V. Ariarathes'in iktidarının ilk yıllarında, Orophemes (MÖ 161 -159) birkaç yıl için Kappadokia tahtına geçmişti. Orophemes, bu kısa iktidarı sırasında Kappadokialılar'ın gelenek ve göreneklerini küçümseyerek, ionia'nın adetlerini benimsetmeye çalıştı. Ayrıca Diodoros'tan öğrendiğimize göre egemenliği altında bulunanlara çok kötü davranıyor, onlardan olabildiğince çok para almaya çalışıyordu. Orophemes, Priene kentinde saklanmak üzere 400 talerdik bir tür ihtiyat akçesi fonu oluşturmuştu. Bu parayı, büyük olasılıkla ileride zorda kaldığında kullanacaktı. Tahtı ele geçirip Orophernes'i Syria'ya süren V. Ariarathes, Priene'den toplanan parayı istedi, ancak Prieneliler parayı vermediler. Bunun üzerine Ariarathes, Prieneliler'in topraklarını istila etti, ama yine de paranın Orophernes'e gitmesine engel olamadı. 1870 yılında Priene'deki Athena Polias heykelinin kaidesinin altında ele geçen altı tetradrahmi, büyük olasılıkla bu hazinenin bir parçasıydı. Orophemes, hazinesine sahip olduktan sonra, bir şükran ifadesi olarak, Prieneliler'e bu heykeli armağan etmiş ve kaidesinin altına Priene'de bastırmış olduğu sikkelerinden bir miktar yerleştirmişti. Orophemes, sikkelerinde NIKH0OPOT (nikephoru, nikephoros=muzaffer) unvanını kullanmıştır. Tetradrahmilerinin ön yüzünde kendi portresi, arka yüzünde zafer tanrıçası Nike betimlenmiştir. Yazı, BASILEUS OPOOEPNOY NIKHE0P0Y (Muzaffer kral Orophernes'in [sikkesi]) biçimindedir. Ariarathes'in ölümünden sonra ciddi sorunlar ortaya çıktı. Kralın dul karısı Nysa, oğulları adına, krallığı sürdürmeye çalıştı. Çocuklarından beşini, ilerde iktidar sorunlarıyla karşılaşmamak için öldürttü. Fakat altıncısı elinden kurtuldu ve VI. Ariarathes Epiphanes adıyla on beş yıl Kappadokia tahtında kaldı.
KRALLAR VE SİKKELER / OĞUZ TEKİN
Yorum Bırakmak İster misiniz?