TURKLER 9 BIN YILDIR ANADOLU DAMIYDI?

Doğu Anadolu’da Kaya Resimlerinin Türk Tarihi Açısından Önemi

Hakkari Bölgesi’nin önemli kaya resimleri bölgesi hiç şüphesiz Trişin Yaylası’dır Trişin Yaylası Van-Hakkari sınırında bulunmakta olup, yaklaşık denizden yüksekliği 2600-2850 m dir. Kaya resimleri üç bölgede toplanmıştır. Bunlar; Kahn-ı Melikan (2850 m), Taht-ı Melih (2650m) ve Taht-ı Melih’in doğusu (2600 m) dur. Bu merkezlerin her biri diğerinden bir-bir buçuk saat uzaklıktadır.

Trişin yaylasında bulunan kaya resimleri çok geniş, sarp ve çıplak araziye yayılmış durumdadır ve dünyanın zengin kaya resimleri merkezlerinden birisidir. Kahn-Melikan’daki kaya resimlerinde; dağ keçileri, dairevi sopa biçiminde Cin figürü, geyik, bizon (Manda), boğa, eline köpek bağlı bir insan figürü, yakaran insan figürü, tuzak ve yılan figürleri de bulunmaktadır. Taht-ı Melik’te yer alan kaya resimlerinde geyik, at üstünde insan (süvari), cin, dans eden insan, tekerlek üzerinde adam figürleri bulunmaktadır. Ayrıca S. Akok, tarafından Hypsilophodos olarak tanımlanan uzun boyunlu hayvan ve yavrusudur. Taht-ı Melik’te yaklaşık 4000’i aşkın kaya üstü resmi bulunmaktadır. Taht-ı Melik’in doğusunda yer alan resimler ise, bir su arkı çevresinde bulunan kaya resimleridir. Bu resimlerde insan figürleri ön plana çıkmaktadır. En dikkat çekici kaya resimleri ise dans eden 12 adam kayasıdır. Trişin Yaylası kaya resimleri kronolojik olarak Mezolotik Çağ’ın başından (MÖ 7000) itibaren Neolitik Çağ, Kalkolitik Çağ ve Eski Tunç Çağı’nda yapılmış olduğu iddia edilmektedir. Uyanık, ayrıca bu resimleri değerlendirirken şu ifadeyi kullanmaktadır. “Ayrıca Şamanizm de ciddi surette incelenmelidir. Resimlerin halk sanatlarında nasıl devam ettiği (çömlek süslemelerinde, kilimlerde ve çömlek mühürlerinde, taşçı işaretlerinde vs.) araştırılmalıdır.”

Hakkari Bölgesi’nin önemli kaya resimleri bölgesi hiç şüphesiz Trişin Yaylası’dır

Doğu Anadolu’da ki Türk tarihinin aydınlatılması açısından kaya resimlerinin önemi hiç şüphesiz gün geçtikçe daha iyi anlaşılacaktır. Kaya resimleri ile birlikte yapılan gerek damgalar, gerekse runik harfler Türk tarihinin mühürleri olarak Anadolu ya damgasını vurmuştur. Doğu Anadolu Bölgesi, Türk kültürünün Erken Dönem’den günümüze kadar varlığının kuvvetle hissedildiği bir bölgedir.

Doç. Dr. Alpaslan Ceylan'ın

"Doğu Anadolu’da Kaya Resimlerinin Türk Tarihi Açısından Önemi" makalesinden